Cà Mau dựng thương hiệu tôm cua trên bản đồ OCOP quốc gia

Là tỉnh cực Nam Tổ quốc, Cà Mau từ lâu đã nổi tiếng với những sản vật đậm chất vùng đất mặn mòi: tôm, cua, muối và nhiều loại nông sản đặc trưng khác. Trong đó, con tôm là biểu tượng của kinh tế thủy sản tỉnh nhà, chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu sản xuất và đóng góp mạnh mẽ vào kim ngạch xuất khẩu. Không dừng lại ở vị trí dẫn đầu về diện tích và sản lượng tôm cả nước, Cà Mau đang chuyển hướng sang chiến lược nâng tầm giá trị – biến tôm, cua trở thành những sản phẩm OCOP 5 sao mang thương hiệu quốc gia.

Tôm Cà Mau: Từ con giống đến sản phẩm chế biến đa dạng

Với lợi thế hệ sinh thái ngập mặn đặc thù, Cà Mau sở hữu diện tích nuôi trồng thủy sản lớn, đặc biệt là mô hình nuôi tôm quảng canh kết hợp tôm – lúa – rừng mang tính bền vững cao. Nhờ đó, con tôm nơi đây có chất lượng vượt trội, được thị trường ưa chuộng. Để phát huy tiềm năng này, tỉnh đã khuyến khích doanh nghiệp và hộ sản xuất đầu tư vào chế biến sâu, phát triển sản phẩm OCOP từ tôm – vừa nâng cao giá trị, vừa mở rộng khả năng tiêu thụ.

Hiện toàn tỉnh Cà Mau có 352 sản phẩm OCOP do 173 chủ thể đăng ký phát triển, trong đó có 273 sản phẩm đạt chuẩn 3 sao, 77 sản phẩm 4 sao và 2 sản phẩm muối (muối hạt và muối tinh) đã được chứng nhận OCOP quốc gia 5 sao. Đây là kết quả của cả một quá trình nỗ lực trong kết nối sản xuất với thị trường, từng bước xây dựng thương hiệu nông sản địa phương.

Đặc biệt, các sản phẩm chế biến từ tôm chiếm tỷ lệ lớn, với hơn 100 sản phẩm OCOP tôm các loại. Nhiều sản phẩm đã có mặt trên thị trường toàn quốc như tôm khô, tôm xẻ, tôm ép, chà bông tôm, tôm nguyên con tươi đông lạnh, tôm hấp đông lạnh… Các sản phẩm này không chỉ được tiêu thụ mạnh trong nước mà còn có mặt tại các thị trường xuất khẩu khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU.

Tại xã Vĩnh Trạch, Công ty Cổ phần Chế biến Xuất khẩu Tôm Việt đã đầu tư chế biến tôm hấp đông lạnh và tôm tươi đông lạnh đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, được người tiêu dùng trong và ngoài nước tin tưởng lựa chọn. Trong khi đó, Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Vĩnh Hòa Phát và Công ty TNHH sản xuất Kiên Cường (xã Năm Căn) đã đưa bánh phồng tôm Cà Mau xuất khẩu chính ngạch ra nước ngoài – minh chứng cho tiềm năng và giá trị ngày càng được nâng cao của các sản phẩm OCOP địa phương.

Nâng chuẩn OCOP – Nâng giá trị nông sản

Dù đã có nhiều sản phẩm đạt từ 3 đến 4 sao, mục tiêu của Cà Mau không dừng ở đó. Tỉnh đang tập trung đầu tư để nâng hạng các sản phẩm chủ lực lên OCOP 5 sao – tiêu chuẩn quốc gia cao nhất trong hệ thống OCOP. Đây là bước đi chiến lược nhằm gia tăng giá trị gia tăng cho nông sản, đồng thời khẳng định vị thế sản phẩm Việt trên thị trường quốc tế.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Cà Mau xác định cần đồng bộ nhiều giải pháp: nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo an toàn thực phẩm, xây dựng thương hiệu, ứng dụng công nghệ mới, hiện đại hóa quy trình sản xuất và quản lý chất lượng nghiêm ngặt. Đây là yêu cầu không chỉ cho doanh nghiệp mà còn cho từng hợp tác xã, hộ sản xuất nếu muốn tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.

Một trong những điển hình tiêu biểu là Cơ sở Nông sản Việt của chị Tạ Tuyết Thu, xã Phong Hiệp. Hiện cơ sở có 15 sản phẩm được chứng nhận OCOP 3 sao và 4 sao, gồm những đặc sản đã gắn bó với thương hiệu Nông sản Việt qua nhiều năm như tôm đất khô, tôm thẻ ép một nắng, chà bông tôm, bánh phồng tôm, muối tôm… Không chỉ đáp ứng tiêu chuẩn an toàn, sản phẩm còn được đóng gói tinh tế, hướng đến thị trường quà biếu trong dịp lễ, Tết – mở ra hướng phát triển bền vững, giá trị cao hơn cho người sản xuất.

Tỉnh cũng đang đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp với các hệ thống phân phối hiện đại, hỗ trợ đăng ký nhãn hiệu, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Song song đó là việc huấn luyện kỹ năng sản xuất, đào tạo quản trị thương hiệu và truy xuất nguồn gốc sản phẩm – những yếu tố then chốt trong hành trình nâng sao OCOP.

Không chỉ tôm – Cua Cà Mau cũng vào “đường đua” 5 sao

Bên cạnh con tôm, cua Cà Mau – một sản vật trứ danh gắn liền với vùng rừng ngập mặn – cũng đang được tỉnh đưa vào định hướng phát triển OCOP chủ lực. Với sản lượng lớn, chất lượng ngon, cua Cà Mau nếu được đầu tư chế biến sâu, xây dựng thương hiệu và tiêu chuẩn hóa sản phẩm sẽ hoàn toàn có khả năng đạt chuẩn OCOP quốc gia.

Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành chức năng, điểm yếu hiện nay của các sản phẩm từ cua là chưa được khai thác hiệu quả trong chế biến. Phần lớn cua vẫn bán tươi sống, chưa có nhiều sản phẩm chế biến sâu, đóng gói tiện lợi hay có thương hiệu rõ ràng. Do đó, để đưa cua Cà Mau trở thành OCOP 5 sao, cần một chiến lược bài bản về chuỗi giá trị từ nuôi – chế biến – tiêu thụ, gắn với truy xuất nguồn gốc, bảo đảm an toàn thực phẩm và phát triển thị trường.

Chặng đường phía trước còn nhiều việc phải làm, nhưng quyết tâm của Cà Mau là rất rõ ràng: không dừng lại ở sản lượng, mà hướng tới nâng tầm chất lượng, giúp người nông dân thoát khỏi “bẫy giá rẻ”, phát triển sản phẩm nông nghiệp theo chiều sâu.