Hồ tiêu Tiên Phước: Viên ngọc đen thơm lừng của miền Trung
Cây tiêu hay còn gọi là hồ tiêu là sản phẩm để làm gia vị cho các món ăn thường ngày của người Việt, giúp món ăn thêm phần hấp dẫn. Tuy nhiên, ít ai biết được ở vùng quê Tiên Phước, Quảng Nam (nay là thành phố Đà Nẵng) có một loại hồ tiêu được khá nhiều người lùng mua bởi hương vị thơm nồng, cay đậm đặc biệt.
Xã Tiên Phước nằm cách phường Tam Kỳ gần 25 km, được mệnh danh là "nơi con sông Tiên chảy ngược". Với nhiệt độ trung bình năm khoảng 25 độ C, địa hình chủ yếu là núi và những dải đồi thấp hình bát úp, hoặc lượn sóng. Có lẽ vì vậy, giống tiêu nguồn Tiên Phước trồng tại mảnh đất này mới cho chất lượng hảo hạng.
Hạt tiêu Tiên Phước có hạt nhỏ, màu đen sẫm hơn so với hạt tiêu thường và có nhiều nếp nhăn. Về hương vị nếu người sành về gia vị hay là người Tiên Phước thì có thể dễ dàng phân biệt được hương vị của hạt tiêu. Khi xoay ra, so với hạt tiêu thường thì tiêu Tiên Phước sẽ hầu như không có vị hăng mà vị thơm, cay nồng của hạt tiêu.
Hồ tiêu Tiên Phước là một trong 4 sản phẩm OCOP của huyện Tiên Phước được xếp hạng 4 sao, do Công ty TNHH Sơn Tiến và Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp - kinh doanh tổng hợp Nhật Linh sản xuất. Nhờ ưu thế vượt trội, hạt tiêu Tiên Phước được tiêu thụ rộng rãi khắp các tỉnh, thành trong nước và được xuất khẩu ra thị trường thế giới như Nhật Bản, Trung Quốc, Đài Loan, Nga.
Theo người bản xứ, cây tiêu có mặt ở Quảng Nam từ thế kỷ 17. Ngày nay, người Tiên Phước vẫn trồng tiêu bằng cách cho cây tiêu bám vào các cây lồng mức, cây ươi trong vườn (gọi là choái), có choái cao đến 10m. Những mùa khô hạn, bóng cây lớn giúp tiêu hạn chế mất nước. Từ giống tiêu bản địa, hồ tiêu Tiên Phước được nhân giống bằng cách cắt ngắn cành (gọi là lươn) để trồng trực tiếp hoặc ươm trong bầu.
Theo số liệu phân tích từ Trung tâm Giám định tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa Đà Nẵng, hạt tiêu Tiên Phước có nhiều chỉ tiêu đạt và vượt trên tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) như hàm lượng piperin 4,03% (TCVN ≥4,0), đặc biệt hàm lượng chất chiết ete không bay hơi là 9,78%, cao hơn rất nhiều so với TCVN và so với các giống tiêu khác của VN (TCVN ≥6,0). Đây là đặc điểm riêng có của hạt tiêu Tiên Phước mà không giống tiêu nào có được.
Với hương vị đặc trưng, tiêu Tiên Phước là một nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều món ăn, từ những món kho đậm đà, món nướng thơm lừng cho đến các món gỏi, salad. Chỉ cần thêm một chút tiêu Tiên Phước, món ăn sẽ trở nên hấp dẫn hơn, đánh thức mọi giác quan của người thưởng thức. Nó không chỉ làm tăng thêm hương vị mà còn giúp kích thích tiêu hóa và mang lại cảm giác ấm áp, dễ chịu.
Nếu có dịp ghé thăm thành phố Đà Nẵng, đừng quên tìm mua tiêu Tiên Phước để làm quà hoặc trải nghiệm hương vị đặc biệt này. Đây không chỉ là một gia vị mà còn là một phần tinh túy của văn hóa ẩm thực đặc biệt của “thành phố đáng sống”.
